Το Ερέχθειο
Ο Όμηρος αναφέρει ότι ο Ερεχθέας ήταν γιος του Ηφαίστου και της Γης, η οποία τον παρέδωσε στην Αθηνά για να τον αναθρέψει. Η θεά έπρεπε να φύγει να πάει να φέρει βουνά για να προστατέψει την πόλη της, και γι'αυτό τον τοποθέτησε σε ένα κιβώτιο με φίδια για να τον φυλάνε και τον εμπιστεύθηκε στις θυγατέρες του Κέκροπα Πάνδροσο, Άγλαυρο και Έρση διατάσσοντάς τις να μην ανοίξουν το κιβώτιο.
Η Άγλαυρος και η Έρση δεν μπόρεσαν να αντισταθούν στον πειρασμό της περιέργειας και άνοιξαν το κιβώτιο. Είδαν το βρέφος τυλιγμένο με φίδια και τρελάθηκαν από τον φόβο τους σε τέτοιο σημείο που πήδηξαν από την Ακρόπολη.
Τότε έτρεξε η Κουρούνα να πει τα καθέκαστα στην Αθηνά. Μόλις το άκουσε η Αθηνά πέταξε όπου βρήκε το βουνό που κουβαλούσε (ήταν ο Λυκαβηττός) και τιμώρησε την Κουρούνα που της έφερε κακά νέα και έτσι τα πουλιά δεν πλησιάζουν την Ακρόπολη των Αθηνών.
Η Πάνδροσος, η μια απο τις τρεις κόρες που αντιστάθηκε στον πειρασμό έμεινε και ανέθρεψε τον Ερεχθέα μέσα στον ναό της Αθηνάς που ονομάστηκε Ερεχθείον.
Κατά μία άλλη παράδοση που προέρχεται από την Ιωνία, αναφέρεται στην ερωτική επιθυμία του Ηφαίστου για την Αθηνά. Ο Ήφαιστος από επιθυμία για την θεά την κυνήγησε, εκείνη κατάφερε να διατηρήσει την παρθενία της αλλά το σπέρμα του Ηφαίστου έπεσε στο πόδι της. Εκείνη έκοψε μία τούφα από τα μαλλιά της, σκούπισε το σπέρμα και το πέταξε στη γη, από όπου ξεπήδησε ο Ερεχθέας ή Ερεχθόνιος. (Έριο=μαλλί και Χθών=Γη)
Σε μερικές παραλλαγές ο Ερεχθεύς ταυτίζεται με τον Ποσειδώνα, ο οποίος στον Αγώνα του με την Αθηνά για την αποκτήσει την πόλη δημιουργεί την Ερεχθηίδα πηγή.